ماساژ ورزشی چیست؟ تکنیک ها و کاربردهای ماساژ ورزشی

ماساژ ورزشی یا اسپرت ماساژ، مجموعه‌ای از تکنیک‌های ماساژ است که بدن ورزشکاران پیش و پس از انجام تمرینات ورزشی به آن‌ها نیاز دارد. چون حرکات و تکنیک‌های این نوع ماساژ سبب آمادگی بیشتر ورزشکاران پیش از ورزش و رفع خستگی آن‌ها پس از ورزش می‌شود. البته این نکته را نباید فراموش کرد که این سبک از ماساژ زمانی برای ورزشکاران مفید و سودآور است که یک فرد حرفه‌ای و کار‌بلد تکنیک‌ها حرکات ماساژ را مانند مراکز ماساژ حرفه‌ای را روی بدن پیاده‌سازی کند.

از آنجایی که انجام اسپرت ماساژ نقش مهمی در بهبود عملکرد ورزشکاران دارد، در ادامه این مطلب از وبلاگ پول تیکت قصد داریم درباره ماساژ ورزشی چیست و تکنیک‌ها، فواید، کاربردها و عوارض آن صحبت کنیم.

ماساژ ورزشی چیست؟

ماساژ ورزشی یکی از سبک‌های ماساژ است و این نوع ماساژ شامل چند نوع تکنیک مختلف مثل افلوراژ (نوازش)، پتریساژ (خمیر کردن)، فشرده‌سازی، اصطکاک، ضربه‌ زدن ریتمیک، لرزش، سر خوردن، کشش و نقاط ماشه‌ای است که بر روی بدن ورزشکاران پیش از ورزش یا بعد از آن اعمال می‌شود و تشابه زیادی با ماساژ سوئدی دارد.

به بیان دیگر می‌توان گفت ماساژ ورزشی مجموعه‌ای از حرکات ریتمیک است که ماسور روی بافت‌های نرم بدن و عضلات ورزشکار اجرا می‌کند. چون تکنیک‌های ماساژ بدن ورزشکاران را پیش از انجام ورزش‌های سنگین آماده می‌کند تا در حین مسابقه بدن ورزشکاران عملکرد بهتری داشته باشد. همچنین ماساژ باعث می‌شود میزان آسیب‌دیدگی بدن تا حد زیادی کاهش پیدا کند.

آموزش تکنیک های ماساژ ورزشی

معمولا ماساژ سبک‌های مختلفی دارد و به انواع مختلف دسته بندی می‌شود زیرا تکنیک‌های به کار برده شده در هر نوع ماساژ با ماساژ دیگر متفاوت است. در ماساژ ورزشی از چند تکنیک خاص جهت آماده‌سازی بدن ورزشکاران برای انجام تمرینات ورزشی یا کاهش گرفتگی عضلات استفاده می‌شود که رایج‌ترین آن‌ها عبارتند از:

تکنیک افلوراژ (نوازش)

افلوراژ یا نوازش از جمله تکنیک‌های اصلی اسپرت ماساژ است که باعث آماده شدن عضلات و ماهیچه‌ها می‌شود. در این تکنیک بافت‌های نرم بدن و عضلات به کمک کف دست یا سر انگشتان نوازش می‌شوند. شدت و فشار وارد شده به عضلات معمولا متفاوت است یعنی زمانی که یک بخش از بدن دارای گرفتگی و اسپاسم شدید است شدت فشار دست ماسور باید بیشتر باشد. به همین دلیل ابداع کنندگان این تکنیک آن را به سه نوع افلوراژ عصبی، افلوراژ سطحی و افلوراژ عمیق دسته‌بندی می‌کنند.

تکنیک پتریساژ (ورز دادن)

پتریساژ که با نام‌های دیگری همچون ورز دادن یا خمیر کردن شناخته می‌شود یکی از تکنیک‌های رایج در ماساژ ورزشی است. چون این تکنیک باعث شل شدن عضلات منقبض شده و بهبود گردش خون می‌شود. معمولا برای انجام این تکنیک ماسور فشار‌های ریتمیک و منظمی را به ماهیچه و عضلات وارد می‌کند. به بیان ساده‌تر می‌توان گفت که بافت بدن و عضلات مانند خمیر نانوایی ورز داده می‌شوند تا تنش‌های به وجود آمده در آن‌ها برطرف شود.

تکنیک فشردن

تکنیک فشردن، یکی از حرکت‌های موثر در اسپرت ماساژ است که برای انجام آن ماسور ابتدا به عضله فشار وارد می‌نماید و سپس عضله فشرده شده را رها می‌کند تا به حالت اولیه باز گردد. شدت فشار وارد شده اهمیت زیادی دارد زیرا محکم فشردن بافت یا عضله موجب کبودی و پاره شدن مویرگ‌ها می‌شود و از آن طرف آرام فشردن هیچ تاثیری ندارد. به طور کلی می‌توان گفت انجام صحیح این تکنیک باعث کاهش درد، رفع گرفتگی و سفتی عضلات، افزایش گردش خون و کم شدن استرس ورزشکار می‌شود. در ماساژ ران پا نیز از این تکنیک استفاده می‌شود.

تکنیک اصطکاک

تکنیک موثر دیگری که در اسپرت ماساژ به کار برده می‌شود، تکنیک اصطکاک است زیرا این تکنیک فوایدی همچون نرم شدن عضلات، کاهش درد و افزایش گردش خون در بافت‌های بدن را به همراه دارد. شیوه انجام تکنیک اصطکاک به این صورت است که ماسور انگشت شست خود را به صورت عمودی روی بدن قرار می‌دهد ناحیه مورد نظر را فشار می‌دهد و همزمان انگشت او حرکت نیز می‌کند. معمولا فرد حین انجام ماساژ کمی احساس درد دارد اما باید گفت که جای نگرانی نیست و این حس کاملا طبیعی است.

تکنیک ضربه‌ زدن ریتمیک

تکنیک ضربه زدن که به آن کوبیدن یا تَپومنت گفته می‌شود یکی از حرکت‌های مهم در ماساژ ورزشی به شمار می‌رود. چون این حرکت سبب شل شدن عضلات سفت و تخلیه لنفاوی می‌شود‌. در واقع باید گفت که یکی از پیامدهای انجام دادن ورزش‌های سنگین انقباض ماهیچه است که با زدن ضربات ریتمیک می‌توان آن را برطرف کرد. نحوه انجام این تکنیک به این صورت است که با مشت شل یا کنار دست در هر ثانیه ۵ الی ۱۰ ضربه به ناحیه مورد‌نظر وارد می‌شود.

تکنیک لرزش

لرزش‌یا ویبریشن نوعی تکنیک است که ماسور ناحیه مورد‌‌نظر را با یک ریتم و الگوی مشخص می‌لرزاند. لرزاندن سبب آرام شدن عضلات تحریک شده و رفع تنش‌های ماهیچه‌ای می‌گردد. معمولا شدت حرکت دست یا همان لرزاندن دست در انواع مختلف سریع، ملایم، آرام و شدید انجام می‌شود. به عبارتی می‌توان گفت که شدت حرکت دست به وضعیت بافت‌های بدن و عضلات بستگی دارد. در واقع ماسور پس از بررسی ماهیچه‌ها و عضلات با توجه شدت گرفتگی و اسپاسم آن‌ها شدت مناسب را برای لرزش انتخاب می‌کند.

تکنیک کشش

حرکات کششی یکی از تکنیک‌های اسپرت ماساژ و روش ماساژ سندروم تونل کارپال / ماساژ مچ دست است که بیشتر برای توانبخشی عضلات و عصب‌های ورزشکاران کاربرد دارد. چون طبق بررسی‌های صورت گرفته انجام دادن حرکت‌های کششی به باز‌توانی ماهیچه‌ها و عصب‌ها کمک می‌کند. روش انجام این تکنیک به این صورت که ابتدا عضله مورد‌نظر به مدت ۲۰ ثانیه در حالت ریلکس قرار می‌گیرد و سپس چند ثانیه کشیده می‌شود. علاوه‌بر موارد گفته شده این تکنیک علاوه‌بر بازتوانی ماهیچه‌ها، باعث کاهش فشارهای روانی و استرس ورزشکار نیز می‌شود‌. به همین دلیل اکثر ماسورهای حرفه‌ای انجام این تکنیک را هرگز از قلم نمی‌اندازند.

تکنیک سُر خوردن

همانطور که از نام این تکنیک مشخص است ماسور کف دست‌های خود را بر روی بدن فرد سُر می‌دهد. معمولا به منظور حرکت راحت‌تر کف دست‌ها بر روی سطح پوست، ناحیه مورد‌نظر با یک روغن سازگار با پوست مثل روغن بادام شیرین، روغن نارگیل، روغن آرگان، روغن زیتون و… چرب می‌کنند. مهم‌ترین فایده تکنیک سُر خوردن این است که حس نشاط و آرامش در فرد ایجاد می‌کند.

تکنیک نقاط ماشه‌ای یا تریگر پوینت

پیش از معرفی این تکنیک بهتر است که بگوییم نقاط ماشه‌‌ای یا تریگر پوینت چیست؟ نقاط ماشه‌ای نوعی گره انقباضی در عمق عضلات هستند که سبب انقباض و سفت شدن عضلات می‌شوند‌. در تکنیک نقاط ماشه‌ای ماسور این نقاط را فشار می‌دهد زیرا فشردن این نقاط باعث از بین رفتن انقباض عضلات و کاهش درد می‌شود. نکته مهمی که درباره این نقاط وجود دارد این است پیدا کردن نقاط ماسه‌ای کار ساده‌ای نیست. بلکه ماسور یا درمانگر باید دوره‌های مربوطه را بگذراند و آناتومی بدن را به خوبی بشناسد تا بتواند این نقاط را پیدا کند. به همین منظور به کسانی که قصد استفاده از این سبک ماساژ را دارند، توصیه می‌شود که برای انجام این نوع ماساژ حتما به یک مرکز ماساژ حرفه‌ای مراجعه کنند که آموزش ماساژ را به صورت اصولی و استاندارد دیده باشند.

فواید ماساژ ورزشی

ماساژ ورزشی در سه مرحله مختلف یعنی قبل از ورزش، بعد ورزش و پس از ورزش قابل اجرا است زیرا فواید متعددی برای ورزشکاران دارد که در ادامه به آن‌ها اشاره شده است:

باعث گرم شدن و آماده شدن بدن ورزشکار پیش از ورزش می‌شود.

1. انعطاف‌پذیری عضلات را افزایش می‌دهد.
2. درد‌های عضلانی حین ورزش یا پس از آن را کاهش می‌دهد‌ زیرا با انجام تکنیک‌های ماساژ سیگنال‌های درد قطع می‌شود.
3. گردش خون را افزایش می‌دهد و باعث می‌شود حین ورزش اکسیژن‌رسانی به اندام‌ها بهتر انجام شود.
4. به ترمیم و بهبود بافت‌های آسیب دیده کمک می‌کند.
5. باعث توانبخشی عضلات از کار افتاده می‌شود.
6. باعث کاهش استرس ورزشکار قبل از مسابقه یا تمرین می‌شود‌.
7. اسپاسم‌ها و گرفتگی‌‌های عضلات و ماهیچه‌ها را برطرف می‌کند.
8.  ماساژ ورزشی بعد از تمرین به خارج شدن بهتر مواد زائد بدن که حین ورزش در بدن به وجود آمده کمک می‌کند.
9. باعث ترشح هورمون‌ اندروفین در بدن می‌شود و به آرامش و کاهش درد کمک می‌کند.
10. فشار خون ورزشکار را تنظیم می‌کند.
11. تنفس ورزشکار را بهبود می‌بخشد.
12. باعث تنظیم ساعت خواب ورزشکاران می‌شود.
13. فشارهای روانی که ورزشکار پیش از انجام مسابقه یا بعد از آن دارد را کم می‌کند.
14. دامنه حرکتی مفصل‌ها یا همان (ROM) را افزایش می‌دهد.

 کاربردهای ماساژ ورزشی

همانطور که در بخش‌های قبلی بیان کردیم ماساژ ورزشی نوعی ماساژ است که تکنیک‌های آن اغلب برای ورزشکاران مورد استفاده قرار می‌گیرد و در موارد زیر کاربرد دارد.

ماساژ پیش از انجام تمرینات ورزشی یا مسابقات

ماساژ ورزشی پیش از تمرینات ورزشی یا مسابقات از جمله کاربردهای اصلی این سبک از ماساژ به حساب می‌آید. چون ماساژ باعث افزایش گردش خون در عضلات و بافت‌های بدن ورزشکار پیش از تمرین می‌شود و به گرم شدن آن‌ها کمک می‌کند. همچنین میزان انعطاف‌پذیری عضلات را حین ورزش کردن بالا می‌برد. به همین دلیل معمولا ورزشکاران یک ساعت قبل از تمرین و مسابقه ماساژ دریافت می‌کنند.

برای خرید بلیت استخر از پول تیکت، وارد صفحه معرفی استخرها شوید و نام استخر مورد نظر را وارد کنید.

ماساژ حین انجام تمرینات ورزشی یا مسابقات

دومین کاربرد ماساژ ورزشی ماساژ در حین انجام تمرینات ورزشی یا مسابقات است زیرا ماساژ باعث رفع خستگی ورزشکار می‌شود و به او کمک می‌کند تا با قدرت و توان بیشتری کار خود را ادامه دهد. همچنین گاهی اوقات عضلات یا بافت‌های بدن ورزشکار حین ورزش دچار گرفتگی یا اسپاسم می‌شود به حدی که قادر به ادامه دادن ورزش نیست. اما امکان رفع گرفتگی با انجام ماساژ حین تمرین وجود دارد.

ماساژ بعد از انجام تمرینات ورزشی یا مسابقات

معمولا پس از انجام ورزش‌های سنگین، تنش‌های عضلانی در بدن ورزشکار رخ می‌دهد و ماهیچه‌های او منقبض می‌شوند. به همین منظور یکی از کاربردهای اصلی ماساژ ورزشی، انجام تکنیک‌های ماساژ پس از ورزش است تا تنش‌های عضلانی بدن کاهش پیدا کند.

استراحت و تقویت قوا

معمولا ورزشکاران حرفه‌ای باید پس از انجام تمرینات سنگین زمان‌هایی را به استراحت اختصاص دهند تا انرژی بدن و نیروی عضلات آن‌ها کاهش پیدا نکند. به همین منظور یک دوره استراحت برای آن‌ها در نظر گرفته می‌شود. البته دوره استراحت به این معنا نیست که هیچ فعالیتی نداشته باشد. بلکه در دوره استراحت باید تمرینات سبکی را انجام دهند و ماساژ ورزشی دریافت کنند. چون اسپرت ماساژ سبب افزایش انرژی عضلات و تقویت قوای ماهیچه‌ها می‌شود.

 ترمیم و بهبود وضعیت عضلات و ماهیچه‌ ها

از دیگر کاربردهای ماساژ ورزشی این است که می‌تواند آسیب‌های وارد شده به عضلات را درمان کند. چون ماساژ باعث خون‌رسانی بهتر به عضلات می‌شود و زمانی که عضلات اکسیژن و مواد مغذی بیشتری دریافت می‌کنند معمولا روند بهبود آن‌ها سریع‌تر پیش می‌رود. علاوه‌بر آن در اکثر اوقات به دلیل آسیب‌های وارد شده به عضله، ورزشکار احساس درد دارد اما از آنجایی که ماساژ ورزشی به قطع شدن سیگنال‌های درد

کمک می‌کند، معمولا ورزشکار پس از ماساژ احساس درد کمتری دارد.

عوارض ماساژ ورزشی

ماساژ یک شیوه درمانی بی‌خطر است ولی باید گفت که زمانی برای فرد خطر ندارد که ماساژ دهنده مهارت و دانش لازم را درباره ماساژ داشته باشد و آناتومی بدن را به خوبی بشناسد. اما از آنجایی که هیچ عمل یا فرایندی بی‌عارضه نیست معمولا پس از انجام ماساژ احتمال رخ دادن عوارض زیر وجود دارد.

• سفت شدن عضلات تا دو روز پس از انجام ماساژ
• احساس درد‌های موقتی و زود‌گذر
• کبودی یا کوفتگی به دلیل محکم فشار دادن
• واکنش پوست به روغن‌های ماساژ و ایجاد حساسیت پوستی

ممنوعیت های ماساژ ورزشی

تاکنون به موضوعاتی همچون تعریف ماساژ ورزشی، تکنیک‌های آن و فوایدی که ماساژ برای بدن دارد پرداختیم. اما لازم به تذکر است که این شیوه درمانی زمانی مفید و موثر است که بدن فرد در حالت عادی باشد. به عبارتی چنانچه بدن فرد دارای یک‌سری اختلالات یا مشکلات باشد، انجام ماساژ برای او مضر است و سلامت او را تهدید می‌کند. در همین راستا موارد زیر جزو ممنوعیت‌های انجام ماساژ هستند و ماسورهای متبحر و حرفه‌ای زمانی که ورزشکاران شرایط زیر را دارند به هیچ عنوان آن‌ها را ماساژ نمی‌دهند.

1. زمانی که فشار خون ورزشکار بسیار بالا است.
2. زمانی که دست، پا، سر یا هر قسمت از بدن ورزشکار دچار شکستگی شده است.
3. زمانی که یک یا چند ناحیه از بدن ورزشکار تورم شدیدی دارد.
4. زمانی که ورزشکار به تازگی عمل جراحی داشته است.
5. زمانی که بر روی بدن ورزشکار یو زخم عمیق وجود دارد.
6. زمانی که ورزشکار احساس درد شدید در یک یا چند قسمت از بدن دارد.
7. زمانی که به دلیل جراحت‌های وارد شده حین تمرین ورزشکار دچار خونریزی شدید است.

 کلام آخر

ماساژ ورزشی یک سبک ماساژ است که معمولا در یه مرحله یعنی قبل از ورزش، حین ورزش و بعد از ورزش بر روی بدن ورزشکار پیاده‌سازی می‌شود. چون قبل از ورزش باعث گرم شدن و آمادگی عضلات می‌شود، حین ورزش خستگی را از بدن ورزشکار خارج می‌کند و پس از ورزش اسپاسم و گرفتگی‌های عضلات را از بین می‌برد.

 به طور کلی می‌توان گفت که ماساژ ورزشی فوایدی متعددی برای ورزشکاران دارد و انجام آن برای افراد اهل ورزش ضروری است. چون گردش خون آن‌ها را افزایش می‌دهد، میزان انعطاف‌پذیری عضلات بدن بالا می‌برد و به رفع اسپاسم‌های عضلاتی کمک می‌کند. البته این موارد زمانی تحقق پیدا می‌کند که تکنیک‌های ماساژ توسط یک ماسور متبحر و با‌تجربه انجام شود.

پول تیکت یک سامانه برای خرید بلیت پارک آبی، استخر، حمام ترکی و سالن‌های ماساژ است. برای خرید از ما کافیست به صفحات مربوطه که لینک آن‌ها در صفحه اصلی درج شده است مراجعه کرده و بلیت را خریداری کنید.